Սուրբ Երրորդությունը

Կասկածը հավատքի թշնամին է։ Եթե կասկածը չցրվի, այն կաճի ու կմեծանա Ձեր մտքում ու կկործանի հավատքը։ Նման աղետից խուսափելու լավագույն եղանակը հարցեր տալն է և այնպիսի համոզիչ պատասխաններ ստանալը, որոնք կոչնչացնեն մեր կասկածը։

Ի՞նչ է Աստծո Երրորդությունը

Քրիստոնեական հավատքը հիմնված է Սուրբ Երրորդության վրա, այսինքն՝ Հոր, Որդու և Սուրբ Հոգու։ Բոլոր երեքը պարփակված են Միակ Աստծո՝ եռանձ Աստծո մեջ։

Բառերով դժվար է բացատրել Միակ բայց եռանձ Աստծո հոյակապ և անսահման էությունը, և մարդկային մտքի համար դժվար է այն ընկալելը։

Որևէ խրթին երևույթ բացատրելու լավագույն եղանակը մեզ հասկանալի որևէ պարզ օրինակ բերելն է, ապա այն աստիճանաբար զարգացնելն ու հիմնական երևույթին հարմարեցնելը։

Երեք մոմերի օրինակը	Պատկերում	Աստված
Կա մեկ բոց, չնայած երեք մոմ է վառվում։ Բոցի էությունն է՝ ջերմությունը և լույսը։		Կա մեկ Աստված, չնայած Նա իր մեջ ներառում է Հոր, Որդու և Սուրբ Հոգու երրորդությունը։ Աստծո էությունն է՝ սերը = ջերմություն և իմաստությունը = լույս։
Այդ 3 մոմերը կարող են կա՛մ մեկ բոցով լույս տալ, կա՛մ կարող են առանձնանալ, որի դեպքում յուրաքանչյուրը կունենա բոցին հատուկ նույն էությունը՝ ջերմությունը և լույսը։ Հետևաբար, չնայած առաջին մոմը բոց ունի, և երկրորդ մոմը բոց ունի, և երրորդ մոմը բոց ունի, երբ նրանք միավորվում են, նրանք միայն մեկ բոց ունեն։		Սուրբ Երրորդությունը կարող է միավորվել մեկ Աստծո մեջ և կարող է առանձնանալ, և յուրաքանչյուրը կունենա Աստծուն հատուկ նույն էությունը՝ սերը և իմաստությունը։ Հետևաբար, չնայած Հայրն Աստված է, Որդին Աստված է, Սուրբ Հոգին Աստված է երբ նրանք միավորվում են, Աստված միակն է։
Այդպես էլ՝ մոմերից մեկը կարող է միառժամանակ առանձնանալ։ Օրինակ՝ մոմերից մեկը կարող է առանձնանալ՝ մեկ այլ մութ սենյակ տաքացնելու և լուսավորելու համար։ Հետո այդ մոմը կարող է ետ գնալ ու միանալ կենտրոնական բոցին և իր փոխարեն մյուս մոմին ուղարկել, որպեսզի պահպանի ջերմությունն ու լույսն այդ սենյակում, որն արդեն պատրաստ է մթությունից ազատվելու։		Երբ Աստծո որդին մարդացավ (Եսայի 9:16) «քանզի ... մանուկ ծնուեց ... նա պիտի կոչուի ... Աստուած հզօր ... Հայր հանդերձեալ աշխարհի:» Տե՛ս նաև «Ավետիսը» և «Հիսուսի ծնունդը» նկարները՝ թ. 1 և 2՝ «Մեր Տիրոջ կյանը» շարքում) Իր Հոր մոտ վերադառնալուց առաջ Հիսուսը խոստացավ ուղարկել Սուրբ Հոգու Մխիթարիչին (Յովհաննէս 15:26) «Բայց երբ գայ Մխիթարիչը, որին ես ձեզ կ'ուղարկեմ Հօրից, Ճշմարտութեան Հոգին, որ ելնում է Հօրից, նա՛ կը վկայի իմ մասին.»

Ինչպես հարկն է Աստծո Սուրբ Երրորդությունը հասկանալուց հետո Աստծո Սուրբ Երրորդության վերաբերյալ մի քանի մեջբերում բերենք ինչպես Հին Կտակարանից, այնպես էլ Նոր Կտակարանից։

Հին Կտակարանում՝ առաջին էջի սկզբում իսկ Աստված հայտնվում է մեզ, կարծես ուզում է, որ մենք սկզբից ևեթ հասկանանք, թե ով է Նա։

Ծննդոց 1:1-3-ում՝

1. Ի սկզբանէ Աստուած ստեղծեց երկինքն ու երկիրը:
2. ... եւ Աստծու հոգին շրջում էր ջրերի վրայ:
3. Եւ Աստուած ասաց. (Աստծո Խոսքը), «Թող լոյս լինի»: Եւ լոյս եղաւ:

Ինչպես տեսնում ենք՝

Աստված (Հայրը) հիշատավում է 1-ին պարբերության մեջ, Աստծո Հոգին (Սուրբ Հոգին)՝ 2-րդում, իսկ Աստծո Խոսքը (Աստված ասաց)՝ 3-րդում։ Աստծո Խոսքը Հիսուսն է։

Երբ Աստված իր մասին հոգնակի թվով է խոսում, օրինակ՝ օգտագործելով «մեզ», «մեր» կամ «մենք» դերանունները կամ բայի հոգնակի թիվ, դա նշանակում է, որ Սուրբ Երրորդությունն է խոսում՝ Հայրը, Որդին և Սուրբ Հոգին։

Ոմանց կարող է թվալ, թե «մեզ», «մեր» կամ «մենք» հոգնակի դերանուններով արտահայտվում են Աստված և Իր հրեշտակները։ Դա անհնար է, քանի որ հրեշտակներն Աստծո ստեղծած արարածներն են, այլ ո՛չ արարիչներ։ Ուստի, երբ Աստված ասում է. «Մարդ ստեղծենք մեր կերպարանքով ու նմանութեամբ», ապա բայի հոգնակի թիվը ենթադրում է նաև Հիսուսի և Սուրբ Հոգու ներկայությունն Աստծո Անձի մեջ, որոնք միասին կազմում են Սուրբ Երրորդությունը։

Մի քանի մեջբերում կարդանք Հին Կտակարանից, որոնցում Աստված հոգնակի թվով է խոսում Իր մասին։

Ծննդոց 1:26
Աստուած ասաց. «Մարդ ստեղծենք մեր կերպարանքով ու նմանութեամբ, նա թող իշխի ծովի ձկների, երկնքի թռչունների, ողջ երկրի անասունների եւ երկրի վրայ սողացող բոլոր սողունների վրայ»:

 

Ծննդոց 3:22
Տէր Աստուած ասաց. «Ահա Ադամը դարձաւ մեզ նման մէկը, նա գիտի բարին եւ չարը: Արդ, գուցէ նա ձեռքը մեկնի, քաղի կենաց ծառից, ուտի եւ անմահ դառնայ»:

 

Ծննդոց 11:7
Արի իջնենք եւ խառնենք նրանց լեզուն այնպէս, որ ոչ մէկը չհասկանայ իր ընկերոջ ասածը»:

 

Նոր Կատակարանում, որոշ տողերում Սուրբ Երրորդությունը՝ Հայրը, Որդին և Սուրբ Հոգին, միասին են հիշատակվում։

 

Մատթէոս 28:20
Գնացէ՛ք ուրեմն աշակերտ դարձրէ՛ք բոլոր ազգերին, նրանց մկրտեցէ՛ք Հօր եւ Որդու եւ Սուրբ Հոգու անունով:

Այլ տեղերում ի հայտ է գալիս Երրորդության ներկայությունը։

 

Մատթէոս 3:16-17
16 Եւ երբ Յիսուս մկրտուեց, իսկոյն ջրից դուրս ելաւ. եւ ահա երկինքը բացուեց նրան, եւ նա տեսաւ Աստծու Հոգին, որն իջնում էր ինչպէս աղաւնի եւ գալիս էր իր վրայ: 17 Եւ ահա՝ մի ձայն երկնքից, որ ասում էր. «Դա՛ է իմ սիրելի Որդին, որն ունի իմ ամբողջ բարեհաճութիւնը»:

Սուրբ Երրորդությունը հասկանալը կարևոր է։ Եթե այն չհասկանաք, Աստվածաշնչի որոշ տողեր կարող են շփոթեցուցիչ լինել։ Ստորև բերված են որոշ օրինակներ։

Եսայի 7:14
Դրա համար էլ Տէրն ինքը ձեզ նշան է տալու: Ահա կոյսը պիտի յղիանայ ու որդի ծնի, եւ նրա անունը պիտի լինի Էմմանուէլ.

Էմմանուէլ նշանակում է Աստված մեզ հետ է (Էմմ=հետ, ման=մեզ, ուէլ=Աստված)

Ծանոթություն։ Վերը բերված տողերում Եսային Հիսուսին Աստված է կոչում։ Այժմ մեզ հասկանալի է, թե ինչու էին Հիսուսին Աստված կոչում (քանի որ եթե նա Սուրբ Երրորդությունից է առանձնացել, նա Աստված է)

 

Եսայի 9:6
քանզի մեզ համար մանուկ ծնուեց, մի որդի տրուեց մեզ, որի իշխանութիւնն իր ուսերի վրայ պիտի լինի. նա պիտի կոչուի Մեծ խորհրդի հրեշտակ, Սքանչելի խորհրդակից, Աստուած հզօր, Իշխան, Հայր հանդերձեալ աշխարհի:

Ծանոթություն։ Հիսուսին հանդերձեալ աշխարհի Հայր կոչելը հաստատում է, որ Սուր Երրորդությունը մեկ Աստված է՝ նույն էությամբ միավորված։

 

Եսայի 25:9
Ու այն օրը պիտի ասեն. «Ահա մեր Տէր Աստուածը, որի վրայ յոյս էինք դրել մենք, նա փրկեց մեզ, քանզի նա է Տէրը, որին սպասում էինք. եկէ՛ք ցնծանք եւ ուրախանանք մեր փրկութեամբ»:

Ծանոթություն։ Բացի Աստված և Տեր կոչելուց, Եսային Հիսուսին նաև Փրկիչ է կոչում։

 

Եսայի 40:3
Անապատում կանչողի ձայնն է. «Պատրաստեցէ՛ք Տիրոջ ճանապարհը եւ հարթեցէ՛ք մեր Աստծու շաւիղները»:

Ծանոթություն։ Այստեղ Եսային մարգարեանում է Հովհաննես Մկրտչի մասին, որը հայտարարում է Հիսուսի գալուստը։

 

Յովհաննէս 1:1-5
Սկզբից էր Բանը, եւ Բանը Աստծու մօտ էր, եւ Բանը Աստուած էր: 2 Նա սկզբից Աստծու մօտ էր: Ամէն ինչ նրանով եղաւ. եւ առանց նրան չեղաւ ոչինչ, որ եղել է: 4 Կեանքը նրանով էր: Եւ այդ կեանքը մարդկանց համար լոյս էր: 5 Եւ լոյսը խաւարի մէջ լուսաւորում է, եւ խաւարը նրան չնուաճեց:

Ծանոթություն։ Ավետարանի սկզբում Հովհաննեսը խոսում է Աստված Հոր և Աստված Որդու մասին։ Նա Հիսուսին Խոսք (Բան) է կոչում, քանի որ առանց խոսքի ոչինչ չի ստեղծվել (Նա ասաց՝ Թող ... լինի, և եղավ. տե՛ս Ծննդոցը)։ Եսային Հիսուսին նաև լույս է կոչել, որը նշանակում է իմաստություն։

 

Յովհաննէս 10:30
Ես եւ իմ Հայրը մի ենք:

Ծանոթություն։ Սա մեկ Աստծո մեջ ներառված Սուրբ Երրորդության ևս մեկ ապացույց է։ Դա ապացուցում է նաև Եսայու խոսքերը, որ Հիսուսը հանդերձեալ աշխարհի Հայրն է։

 

Յովհաննէս 14:6
Յիսուս նրանց ասաց. «Ես եմ Ճանապարհը եւ Ճշմարտութիւնը եւ Կեանքը: Ոչ ոք չի գայ Հօր մօտ, եթէ ոչ՝ ինձանով:

Կարևոր ծանոթություն։ Այս խոսքերն այն անձանց են ուղղված, ովքեր հավատում են Աստծուն, բայց ո՛չ Աստծո Սուրբ Երրորդությանը։ Առանց Հիսուսի չկա Սուրբ Երրորդություն, ուստի և չկա Աստված (եթե Դուք դեռ չեք համոզվել դրանում, խնդրում ենք կարդալ Սուրբ Երրորդության բացատրությունը վերևում)։

 

Յովհաննէս 14:8-11
8 Փիլիպպոսն ասաց նրան. «Տէ՛ր, Հօրը մեզ ցո՛յց տուր, եւ այդ բաւական է մեզ»: 9 Յիսուս նրան ասաց. «Այսքան ժամանակ ձեզ հետ եմ, Փիլիպպո՛ս, եւ ինձ չճանաչեցի՞ր. ով ինձ տեսաւ, տեսաւ Հօրը. իսկ դու ինչպէ՞ս ես ասում, թէ՝ Հօրը մեզ ցո՛յց տուր: 10 Չե՞ս հաւատում, որ ես Հօր մէջ եմ, եւ Հայրը՝ իմ մէջ: Այն խօսքերը, որ ես ասում եմ ձեզ, ինքս ինձնից չեմ խօսում, այլ Հայրը, որ բնակւում է իմ մէջ, նա՛ է անում գործերը: 11 Հաւատացէ՛ք ինձ, որ ես Հօր մէջ եմ, եւ Հայրը՝ իմ մէջ. եթէ ոչ՝ գոնէ գործերի՛ համար հաւատացէք ինձ:»

Ծանսթություն։ Հիսուսը հստակորեն բացատրում է Աստծո Սուրբ Երրորդությունը, և բացի այդ, շեշտում է այն փաստը, որ մեր մեջ Իր հայտնվելու նպատակն է նաև թաքնված և անտեսանելի Աստծո բացահայտումը։

 

Ավարտելով Սուրբ Երրորդությանը նվիրված այս խիստ կարևոր նյութը, խնդրում ենք ուշադրությամբ կարդալ, թե ինչ է վկայում Աստված Հովհաննեսի հետևյալ տողերով.

1 Յովհաննէս 5:11-13
11 Եւ ա՛յս իսկ է վկայութիւնը. այն, որ Աստուած յաւիտենական կեանք տուեց մեզ. եւ այդ՝ այն կեանքն է, որ նրա Որդու մէջ է: 12 Ով ընդունում է Որդուն, ընդունում է նաեւ կեանքը. եւ ով չի ընդունում Աստծու Որդուն, չի ընդունում նաեւ կեանքը: 13 Այս բաները գրեցի ձեզ, որպէսզի գիտենաք, թէ յաւիտենական կեանք ունէք, եւ թէ՝ հաւատում էք Աստծու Որդու անուանը: